चौदा दिवस अंतराळ स्थानकावर राहणार
केनडी ( अमेरिका ) – भारतीय वायुसेनेचे पायलट शुभांशू शुक्ला यांनी बुधवारी, २५ जून रोजी इतिहास रचला .आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) प्रवास करणारे पहिले भारतीय बनले. स्पेसएक्स फाल्कन ९ रॉकेटमधून फ्लोरिडा येथील नासाच्या केनेडी स्पेस सेंटरमधून दुपारी १२ वाजता अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ (अ‍ॅक्स-४) उड्डाण केले.
१९८४ मध्ये सोव्हिएत सोयुझ अंतराळयानातून राकेश शर्मा यांनी केलेल्या प्रतिष्ठित प्रवासानंतर भारत सरकार पुरस्कृत केलेले हे पहिले मानवी अंतराळयान आहे. २०२६ च्या अखेरीस किंवा २०२७ च्या सुरुवातीला भारतीय अंतराळवीरांना अवकाशात पाठवण्याचे उद्दिष्ट असलेल्या भारताच्या बहुप्रतिक्षित गगनयान मोहिमेचे पूर्वसूचक म्हणूनही या मोहिमेकडे पाहिले जाते. इस्रोने या कार्यक्रमासाठी ५५० कोटी रुपये राखून ठेवले आहेत.
गगनयानसाठी निवडलेल्या चार अंतराळवीरांपैकी एक असलेले शुक्ला गुरुवारी क्रू ड्रॅगन कॅप्सूलमधून अंदाजे २८ तासांच्या प्रवासानंतर आयएसएसमध्ये पोहोचतील. ड्रॅगन अंतराळयानाच्या पायलट म्हणून अ‍ॅक्स-४ मधील त्यांची भूमिका महत्त्वाची आहे. त्याला भारताच्या भविष्यातील मानवी अंतराळ मोहिमांमध्ये थेट योगदान देणारा महत्त्वाचा ऑपरेशनल अनुभव मिळण्याची अपेक्षा आहे.
गेल्या चाळीस वर्षांत अंतराळात प्रवास करणारे पहिले भारतीय बनून इतिहास रचणारे भारतीय वायुसेनेचे ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला यांच्या प्रक्षेपणाच्या दिवशी त्यांच्या प्लेलिस्टमध्ये एक खास गाणे होते – स्वदेस चित्रपटातील ‘युं ही चला चल’.
आयएसएसमध्ये १४ दिवसांच्या वास्तव्यादरम्यान, क्रू अमेरिका, भारत, पोलंड, हंगेरी, सौदी अरेबिया, ब्राझील, नायजेरिया, युएई आणि युरोपमधील देशांसह ३१ देशांचे प्रतिनिधित्व करणारे सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात सुमारे ६० वैज्ञानिक अभ्यास आणि व्यावसायिक उपक्रम राबवेल.
शुक्ला अ‍ॅक्सिओमचे स्वतःचे अंतराळ स्थानक बांधण्यासाठी तंत्रज्ञानात प्रगती करण्यासाठी आणि सायनोबॅक्टेरियावर सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणाचा परिणाम – एक प्रकारचा जीवाणू ज्यामध्ये अॅनारोबिक मार्ग आहे – या प्रयोगांमध्ये भाग घेतील.कार्बन डायऑक्साइडचे ऑक्सिजनमध्ये रूपांतर करण्यास सक्षम असलेले जीवाणू पृथ्वीवर ऑक्सिजन निर्मितीसाठी देखील जबाबदार होते.
“ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला यांनी भारतासाठी अंतराळात एक नवीन टप्पा गाठला आहे, त्यामुळे संपूर्ण देश एका भारतीयाच्या तार्‍यांमध्ये प्रवासाबद्दल उत्साहित आणि अभिमानित आहे. ते आणि अमेरिका, पोलंड आणि हंगेरी येथील अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ मधील त्यांचे सहकारी अंतराळवीर जग खरोखरच एक कुटुंब आहे हे सिद्ध करतात – ‘वसुधैव कुटुंबकम’,” असे राष्ट्रपती मुर्मू म्हणाल्या.
आपल्या शुभेच्छा देताना राष्ट्रपती पुढे म्हणाल्या, “नासा आणि इस्रो यांच्यातील शाश्वत भागीदारीचे प्रतिबिंब असलेल्या या मोहिमेच्या यशासाठी माझ्या शुभेच्छा. क्रूद्वारे केले जाणारे विस्तृत प्रयोग वैज्ञानिक अभ्यास आणि अंतराळ संशोधनाच्या नवीन सीमांना घेऊन जातील.”
पंतप्रधान मोदींनीही शुक्ला यांचे अभिनंदन केले आणि त्यांना आणि इतर अंतराळवीरांना यशासाठी शुभेच्छा दिल्या.
“भारत, हंगेरी, पोलंड आणि अमेरिकेतील अंतराळवीरांना घेऊन जाणाऱ्या अंतराळ मोहिमेच्या यशस्वी प्रक्षेपणाचे आम्ही स्वागत करतो,” असे त्यांनी एक्सवरील पोस्टमध्ये म्हटले आहे.
“भारतीय अंतराळवीर, ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला, आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर जाणारे पहिले भारतीय बनण्याच्या मार्गावर आहेत. ते त्यांच्यासोबत १.४ अब्ज भारतीयांच्या इच्छा, आशा आणि आकांक्षा घेऊन जातात. त्यांना आणि इतर अंतराळवीरांना सर्व यशासाठी शुभेच्छा!” असे पंतप्रधानांनी पुढे म्हटले आहे.
.
