टोकियो – जापान देशातील लोक अक्षरशः स्वतःच्या मृत्यूपर्यंत काम करण्यासाठी ओळखले जातात. याला ‘ करोशी ‘ ही संज्ञा आहे, मात्र जापान सरकारने आता उलट दिशेने प्रवास सुरु केला आहे.
ज्या देशात वर्षाकाठी किमान 50 लोक अतिकामामुळे मरतात-ज्याचे ते ‘करोशी’ म्हणून वर्णन करतात, म्हणजे ‘अतिकामामुळे मृत्यू’-त्या देशात बदलाचे वारे हळूहळू वाहत आहेत. जापान सरकारने कामगारांसाठी चार दिवसांचा आठवडा करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
जापानचे सरकार आता चार दिवसांच्या छोट्या कामाच्या आठवड्यासाठी अधिकप्रयत्न करीत आहे. कामगारांची गंभीर कमतरता दूर करणे हा देखील यामागचा एक उद्देश आहे.
जापानमधील सुमारे 8% कंपन्या कर्मचार्यांना आठवड्यातून तीन किंवा अधिक दिवस सुट्टी घेण्यास परवा नगी देतात, तर 7% त्यांच्या कामगारांना कायदेशीररित्या एक दिवस सुट्टी देतात, असे आरोग्य, कामगार आणि कल्याण मंत्रालयाने म्हटले आहे.
कामगारांच्या कमतरतेमुळे जापानी सरकारने बदलांना प्रोत्साहन दिले आहे, ज्यात नियोक्त्यांनी कामगारांसाठी चार दिवसांचा कार्य सप्ताह करणे समाविष्ट आहे. या उपक्रमाला अधिक चालना देण्यासाठी, विशेषतः लहान आणि मध्यम आकाराच्या उद्योगांमध्ये, सरकारने “कार्यशैली सुधारणा” मोहीम सुरू केली आहे. हा उपक्रम कमी तास, लवचिक कामाच्या व्यवस्थेला प्रोत्साहन देतो आणि पगारी वार्षिक सुट्टी सुनिश्चित करताना अतिरिक्त वेळेवर मर्यादा निश्चित करतो. अधिक कंपन्यांना या पद्धतींचा अवलंब करण्यासाठी प्रेरित करण्यासाठी आरोग्य, कामगार आणि कल्याण मंत्रालय विनामूल्य सल्लामसलत, आर्थिक अनुदान आणि यशोगाथांचा वाढता संग्रह देखील देत आहे.
मात्र, जापान सरकारला मिळालेला प्रतिसाद संथ आहे. व्यवसायांसाठी या सहाय्यक सेवांवर देखरेख ठेवणाऱ्या विभागाने अहवाल दिला आहे की केवळ तीन कंपन्यांनी बदल, संबंधित नियम आणि उपलब्ध अनुदानांबाबत सल्ला मागितला आहे.
पॅनासॉनिक होल्डिंग्स कॉर्पोरेशनने ही शिथिलता अधोरेखित केली आहे, जिथे जपानमधील त्याच्या समूह कंपन्यांमधील 63,000 पात्र कर्मचार्यांपैकी केवळ 150 कर्मचाऱ्यांनी चार दिवसांच्या कार्य आठवड्याची निवड केली आहे, असे योही मोरी यांनी सांगितले, जे पॅनासॉनिकच्या सहाय्यक कंपन्यांपैकी एका उपक्रमाची देखरेख करतात.
