थिरुवनंतपुरम -केंद्रीय माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाने १९ चित्रपटांना प्रदर्शनाची परवानगी नाकारल्यानंतर, या आठवड्यात ३०व्या आंतरराष्ट्रीय केरळ चित्रपट महोत्सवात संकट निर्माण झाले, ज्यामुळे प्रतिनिधी, चित्रपट निर्माते आणि राजकारण्यांनी निषेध व्यक्त केला.
सुरुवातीला प्रदर्शनासाठी रोखण्यात आलेल्या चित्रपटांमध्ये सर्गेई आयझेनस्टाईन यांचा १९२५ सालचा उत्कृष्ट चित्रपट ‘बॅटलशिप पोटेमकिन’, फर्नांडो सोलानस यांची राजकीय माहितीपट ‘द अवर ऑफ द फर्नेसेस’, पॅलेस्टाईनवरील चार चित्रपट आणि ‘बीफ’ नावाचा एक स्पॅनिश चित्रपट यांचा समावेश होता.
अनिवार्य सूट प्रमाणपत्र जारी करण्यात मंत्रालय अयशस्वी ठरल्यानंतर, १५ डिसेंबर रोजी, म्हणजेच महोत्सवाच्या पाचव्या दिवशी, प्रतिनिधींना रद्दबातल झाल्याची माहिती देण्यात आली. भारतीय कायद्यानुसार, सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशन (CBFC) ची मंजुरी नसलेल्या चित्रपटांना आंतरराष्ट्रीय महोत्सवांमध्ये प्रदर्शित करण्यासाठी माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाकडून विशेष सूट घेणे आवश्यक असते. महोत्सव आयोजकांनी कार्यक्रम सुरू होण्याच्या १० दिवस आधी चित्रपटांच्या सारांशासह अर्ज सादर केले होते, परंतु या १९ चित्रपटांसाठीची सूट कोणतीही कारणे न देता रोखून धरण्यात आली.
बंदी घातलेल्या चित्रपटांची नावे पाहिल्यावर या बंदींमधील मूर्खपणा स्पष्ट होतो. ‘बॅटलशिप पोटेमकिन’ हा चित्रपट १९६० च्या दशकापासून संपूर्ण केरळमध्ये प्रदर्शित होत आहे. ‘द अवर ऑफ द फर्नेसेस’ हा चित्रपट केरळमधील फिल्म सोसायटीचे कार्यक्रम, विद्यापीठांचे कॅम्पस आणि आंतरराष्ट्रीय महोत्सवांमध्ये शेकडो वेळा दाखवला गेला आहे. हे दोन्ही चित्रपट जगभरातील चित्रपट इतिहासाच्या अभ्यासक्रमांमध्ये मूलभूत मानले जातात
प्रख्यात दिग्दर्शक अडूर गोपालकृष्णन यांनी सरकारच्या निर्णयावर तीव्र नाराजी व्यक्त केली. “अशा प्रकारे आपल्या अज्ञानाचे प्रदर्शन करणे हे सरकारसाठी खूप वाईट आहे, लोकांच्यासाठीही खूप वाईट आहे,” असे ते म्हणाले, असे एएनआयने वृत्त दिले आहे. “त्यांनी या चित्रपटांवरील बंदीचा पुनर्विचार करावा आणि त्यांचे निर्णय केवळ शीर्षकांवर आधारित नसावेत. ‘बीफ’ या चित्रपटाचे शीर्षक गायीचे मांस खाण्याबद्दल नाही. तो चित्रपट त्याबद्दल नाही. त्यामुळे, ही संपूर्ण गोष्ट सिनेमा या माध्यमाच्या निव्वळ अज्ञानावर आधारित आहे.”पॅलेस्टाईनवरील चार चित्रपटांना मंजुरी नाकारण्यात आली: पॅलेस्टाईन ३६, येस, वन्स अपॉन अ टाइम इन गाझा, आणि ऑल दॅट्स लेफ्ट ऑफ यू. विशेष म्हणजे, पॅलेस्टाईन ३६ हा चित्रपट १२ डिसेंबर रोजी महोत्सवाचा उद्घाटन चित्रपट म्हणून प्रदर्शित झाला होता, त्यामुळे त्यानंतर त्याच्यावर घातलेली बंदी विशेषतः विचित्र वाटते.या यादीत संध्या सुरी दिग्दर्शित ‘संतोष’ या हिंदी चित्रपटाचाही समावेश होता, जो २०२४ मध्ये ब्रिटनची ऑस्करसाठी अधिकृत प्रवेशिका होता आणि कान्समध्ये प्रदर्शित झाला होता. वर्षभर चाललेल्या प्रमाणपत्राच्या लढ्यानंतर हा चित्रपट ऑक्टोबर २०२५ मध्ये भारतात ओटीटीद्वारे प्रदर्शित झाला, परंतु त्याला नाट्यगृहांमध्ये प्रदर्शनाची परवानगी नाकारण्यात आली. हा चित्रपट पोलीस संस्कृतीतील जातीय भेदभाव आणि लैंगिक संबंधांच्या विषयांवर भाष्य करतो.
