नॅक मान्यता, विकास समित्या नसल्याने कारवाई
मुंबई – नॅकची मान्यता नसणे किंवा महाविद्यालयीन विकास समित्यांच्या अभावामुळे 2025-26 वर्षीच्या 229 महाविद्यालयांतील प्रथम वर्ष अभ्यासक्रम प्रवेशास मुंबई विद्यापीठाने मनाई केली आहे.
मुंबई विद्यापीठाने पहिल्या वर्षाच्या प्रवेशासाठी कॅलेंडर जाहीर केल्याच्या एका दिवसानंतर, पुढील शैक्षणिक वर्ष 2025-26 मध्ये विद्यार्थ्यांना प्रवेश देण्यासाठी 229 महाविद्यालयांना मनाई केली आहे . नॅशनल कौन्सिल फॉर इव्हॅल्यूएशन अँड अॅक्रिडिटेशन ( नॅक ) ची मान्यता किंवा पुन्हा मान्यता देण्याची प्रक्रिया पूर्ण न केल्यामुळे काही महाविद्यालयांना प्रवेशासाठी अपात्र ठरवण्यात आले आहे, तर त्यांच्यापैकी काहींनी विद्यापीठ विकास समिती (सीडीसी) स्थापन केली नसल्याने प्रवेशास मनाई केली आहे .
विद्यापीठाची सर्वोच्च संस्था असलेल्या व्यवस्थापन परिषदेच्या नुकत्याच झालेल्या बैठकीत, नॅक मान्यता प्रक्रिया पूर्ण न केलेल्या आणि सीडीसी स्थापन न केलेल्या महाविद्यालयांना 10,000 रुपयांचा दंड ठोठावण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
विद्यापीठाने इशारा देऊनही 156 महाविद्यालयांनी नॅक ची मान्यता किंवा पुन्हा मान्यता पूर्ण केली नाही आणि 73 महाविद्यालयांनी सी. डी. सी. स्थापन केली नाही.विद्यापीठाने बुधवारी आपल्या अधिकृत संकेतस्थळावर या महाविद्यालयांची नावे जाहीर केली.एका निवेदनात ते म्हणाले की, महाविद्यालयांवर महाराष्ट्र सार्वजनिक विद्यापीठ कायद्याच्या कलम 110 (4) आणि कलम 97 (एमपीयूए) 2016 अंतर्गत कारवाई केली आहे.या यादीतील बहुतांश विद्यापीठे अनुदानित नसलेल्या संस्था आहेत आणि त्या मुंबई महानगर प्रदेशात स्थित आहेत.
एम. पी. यू. ए. च्या कलम 97 अंतर्गत, प्रत्येक संलग्न, स्वायत्त, अधिकृत आणि मान्यताप्राप्त महाविद्यालयात सी. डी. सी. स्थापन करणे अनिवार्य आहे.विकास योजना तयार करणे, शैक्षणिक दिनदर्शिका आणि अंदाजपत्रक तयार करणे आणि नवीन अभ्यासक्रम सुरू करण्यापासून ते कॅम्पसमधील सुरक्षेपर्यंतच्या समस्यांचे निराकरण करणे हे काम या समितीवर आहे.त्याचप्रमाणे, एम. पी. यू. ए. च्या कलम 110 (4) नुसार, प्रत्येक संलग्न महाविद्यालयाने एन. ए. ए. सी. च्या मान्यता किंवा पुनर्प्रमाणनासाठी आवश्यक आवश्यकता पूर्ण करणे अनिवार्य आहे.
“नवीन राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (एनईपी) 2020 शी सुसंगत असलेले नॅक मूल्यांकन, उच्च शिक्षणातील गुणवत्तेची हमी देण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते”.तरीही, अनेक महाविद्यालयांनी अद्याप नॅक च्या मूल्यांकनाद्वारे मानांकन केले नाही
“, असे विद्यापीठाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले.
गेल्या दोन वर्षांत, राज्य उच्च शिक्षण विभाग आणि विद्यापीठ म हे दोन्ही मान्यता प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी प्रयत्नशील आहेत.सप्टेंबर 2023 मध्ये राज्य सरकारने महाराष्ट्रातील सर्व महाविद्यालयांसाठी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी मार्च 2024 ही अंतिम मुदत निश्चित केली.या विनंत्यांना गती देण्यासाठी सरकारने ‘पॅरिस स्पर्श’ ही योजना देखील सुरू केली.
