नवी दिल्ली – 2024 मध्ये सौर आणि पवन ऊर्जा स्त्रोतांमधून वीज निर्मिती करण्यात चीन आणि अमेरिकेनंतर भारत जगात तिसऱ्या क्रमांकाच्या देश बनला आहे . भारताने जर्मनीला मागे टाकले आहे.
जागतिक ऊर्जा थिंक-टँक एम्बरच्या अहवालानुसार, सौर आणि पवन ऊर्जेने जागतिक विजेच्या 15 टक्के वीज निर्मिती केली आहे, तर भारत केवळ 10 टक्के मागे आहे.
अहवालात असेही म्हटले आहे की जगाने एक नवीन मैलाचा दगड गाठला आहे कारण 2024 मध्ये नवीकरणीय ऊर्जा आणि अणुऊर्जा यासारख्या सर्व कमी कार्बन स्त्रोतांनी जगातील 40.9 टक्के वीज निर्मिती प्रदान केली आणि 1940 नंतर प्रथमच 40 टक्के टप्पा पार केला.
“त्या तुलनेत, भारताने 2024 मध्ये स्वच्छ स्त्रोतांमधून 22 टक्के वीजनिर्मिती केली, ज्यामध्ये जलविद्युत हे सर्वात मोठे योगदान देणारे 8 टक्के होते, तर पवन आणि सौर यांचे योगदान 10% होते”, असे अहवालात नमूद केले आहे.
भारताची पवन आणि सौर ऊर्जा निर्मिती वेगाने वाढत आहे, 2024 पर्यंतच्या पाच वर्षांत ती जवळजवळ दुप्पट झाली आहे. भारताची स्वच्छ निर्मिती सातत्याने वाढत असताना, ती जागतिक सरासरीपेक्षा कमी राहिली आहे, ज्यामुळे पुढील विस्तारासाठी महत्त्वपूर्ण क्षमता अधोरेखित होते.
“सौर ऊर्जा हे जागतिक ऊर्जा संक्रमणाचे इंजिन बनले आहे. बॅटरी साठवणुकीसह जोडलेले, सौर एक न थांबणारी शक्ती म्हणून सेट केले आहे. नवीन विजेचा सर्वात वेगाने वाढणारा आणि सर्वात मोठा स्रोत म्हणून, विजेची जगातील सतत वाढणारी मागणी पूर्ण करण्यासाठी हे महत्त्वपूर्ण आहे, “एम्बरचे व्यवस्थापकीय संचालक फिल मॅकडोनाल्ड म्हणाले.
अहवालात असेही म्हटले आहे की नवीकरणीय ऊर्जा हे जागतिक स्तरावर एकूण स्वच्छ वाढीचे मुख्य चालक आहेत, 2024 मध्ये विक्रमी 858 टीडब्ल्यूएच जोडले गेले, जे 2022 मधील मागील उच्चांकापेक्षा 49 टक्के जास्त आहे. 2024 मध्ये 474 TWh ची भर घालून, तसेच सलग 20 व्या वर्षी सर्वात वेगाने वाढणारा, सलग तिसऱ्या वर्षी सौर हा नवीन उर्जेचा सर्वात मोठा स्रोत होता. जागतिक सौर ऊर्जा निर्मिती तीन वर्षांत दुप्पट होऊन 2024 मध्ये 6.9 टक्क्यांवर पोहोचली आहे. त्या तुलनेत, भारताने 2024 मध्ये 7 टक्के सौर ऊर्जेचा वाटा गाठला, 2021 पासून तीन वर्षांत निर्मिती दुप्पट झाली. भारताने 2024 मध्ये 24 गिगावॅट सौर क्षमतेची भर घातली, जी 2023 मधील वाढीच्या दुप्पट आहे, ज्यामुळे चीन आणि अमेरिकेनंतर जागतिक स्तरावर तिसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी सौर क्षमता बनली आहे. 2024 मध्ये जागतिक स्तरावर सौर उत्पादनात चौथी सर्वात मोठी वाढ देखील नोंदवली गेली.
